15.03.2024 – Βασίλης Παπουτσής, parallaxi
Ο ευρωβουλευτής και δημοσιογράφος που υπογράφει τη δημιουργία ενός ντοκιμαντέρ και μιας ειρηνευτικής εκδήλωσης για το πόλεμο στη Γάζα, μιλά στην parallaxi.
«142 χρόνια»: Ένα δικαστικό θρίλερ – κραυγή για δικαιοσύνη. Αυτός είναι ο τίτλος του ντοκιμαντέρ που υπογράφει ο Στέλιος Κούλογλου. Αποτελεί ένα δικαστικό θρίλερ, ενώ στο ντοκιμαντέρ συμμετάσχει και ο Έλληνας διασώστης Ιάσονας Αποστολόπουλος, που προσπαθεί να σώσει τις ζωές τριών αθώων προσφύγων, καταδικασμένων από 50 έως και 142 χρόνια φυλακή. Το θρίλερ εκτυλίσσεται για πάνω από ένα χρόνο, καταγράφοντας δίκες, που αναβάλλονται πολλές φορές, και τις συναισθηματικές αντιδράσεις των καταδικασμένων και των συγγενών τους. Η ταινία έκανε πρεμιέρα στο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, την Πέμπτη 14/3 στις 21:30 και λόγω αυτής της ευκαιρίας ο Έλληνας ευρωβουλευτής και δημοσιογράφος βρίσκεται στη Θεσσαλονίκη..
Όμως δεν έρχεται στη Θεσσαλονίκη μόνο λόγω του ντοκιμαντέρ αλλά και για ένα ακόμα γεγονός. «Στοπ στη σφαγή στη Γάζα – Δίκαιη ειρήνη στην Παλαιστίνη» / Μια Παλαιστίνια τραγουδίστρια και ένας Ισραηλινός σκηνοθέτης συζητούν στη Θεσσαλονίκη. Ο Udi Aloni, Ισραηλινοαμερικανός σκηνοθέτης, συγγραφέας, εικαστικός καλλιτέχνης και πολιτικός ακτιβιστής για τα δικαιώματα του Παλαιστινιακού λαού και η φημισμένη Παλαιστίνια τραγουδίστρια-τραγουδοποιός, Rasha Nahas, θα βρεθούν μαζί και θα συνομιλήσουν στην εκδήλωση που διοργανώνει ο ευρωβουλευτής Στέλιος Κούλογλου στον Πολυχώρο ΕΝΕΚΕΝ, στη Θεσσαλονίκη την Παρασκευή 15 Μαρτίου και ώρα 19:30 με θέμα «Στοπ στη σφαγή στη Γάζα – Δίκαιη ειρήνη στην Παλαιστίνη».
Με αφορμή λοιπόν την επίσκεψή του στην Πόλη μας για αυτές τις 2 σημαντικές εκδηλώσεις, ο Στέλιος Κούλογλου μιλά στην parallaxi.
Τι σας κέντρισε το ενδιαφέρον και αποφασίσατε να ασχοληθείτε με τις 2 αυτές περιπτώσεις; Τι ξεχωρίσατε και ποια η σύνδεση των 2 περιπτώσεων μεταξύ τους;
“Καταρχάς για το ντοκιμαντέρ μιλάμε για μια καινούρια υπόθεση με ένα θέμα που έχει ανακύψει γενικότερα καθώς υπάρχουν πάνω από δυο χιλιάδες πρόσφυγες στις ελληνικές φυλακές, οι οποίοι είναι καταδικασμένοι ως διακινητές. Η τεράστια πλειοψηφία αυτών είναι αθώοι καθώς οι πραγματικοί διακινητές, οι Τούρκοι δηλαδή, αφήνουν τις βάρκες και τις παρατάνε στο μέσο του Αιγαίου. Έπειτα ξαναγυρνάνε πίσω στη Τουρκία γιατί γνωρίζουν ότι αν τους πιάσουν θα τους καταδικάσουν σε πολλά έτη φυλάκισης. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να την «πληρώνουν» οι πρόσφυγες που πιάνουν το τιμόνι για να μπορέσουν να σωθούν.
Η δεύτερη εκδήλωση που είναι φυσικά και αυτή στη Θεσσαλονίκη, σχετίζεται κιόλας με τον πόλεμο που γίνεται στη Γάζα και ευρύτερα στη Παλαιστίνη. Συνήθως τα ντοκιμαντέρ ασχολούνται με τέτοιου είδους πολύ μεγάλα θέματα, μου έκανε επομένως εντύπωση ότι το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ δεν ασχολήθηκε καθόλου με αυτό. Δική του απόφαση και δικό του το πρόβλημα. Αποφάσισα επομένως να ασχοληθώ προσωπικά. Υπάρχει μια ομάδα που ονομάζεται «Σκηνοθέτης για τη Παλαιστίνη» και με κάποιους από αυτούς συνεργάζομαι. Αποφασίσαμε λοιπόν να καλέσουμε δυο ανθρώπους από το Ισραήλ και την Παλαιστίνη, οι οποίοι θα μας μιλούσαν για την σημαντικότητα της αρμονικής και ειρηνικής συμβίωσης. Τούτο το γεγονός είναι από μόνο του συμβολικό. Οι 2 άνθρωποι αυτοί που είναι καλεσμένοι μας, ανήκουν στο καλλιτεχνικό χώρο ο Udi Aloni, που είναι και φίλος μου, και η Rasha Nahas, είναι πολύ πετυχημένοι στο χώρο τους. Μεταξύ των 2 εκδηλώσεων δεν υπάρχει κάποια σύνδεση παρά μόνο θεωρώ ότι είναι 2 πολύ σημαντικά θέματα.”
Ποια είναι η εμπειρία σας μιλώντας με τρία άτομα τα οποία φοβούνται ότι θα παραμείνουν φυλακισμένοι για όλη την υπόλοιπη ζωή τους, λόγω των αποφάσεων και ποινών των ελληνικών αρχών; Ποια ήταν η συμπεριφορά τους;
“Ο ένας από τους τρεις έκανε απόπειρα αυτοκτονίας. Εν τέλη μετά από τρία χρόνια βρέθηκε αθώος και έλαβε αποζημίωση από το ελληνικό δημόσιο. Δεν είχε καμία σχέση με την υπόθεση, δεν υπήρχε καν κατάθεση εναντίον του. Ο νεαρός μπήκε στα 22 του φυλακή και βγήκε στα 25 του σοκαρισμένος. Το κοινό συναίσθημα που συνόδευε τους νεαρούς όταν τους είδα ήταν η αγωνία. Το πιο δύσκολο σημείο ήταν όταν μάθανε τις ποινές. Οι 2 νεαροί Αφγανοί όταν τους ανακοινώθηκε ότι θα δεχτούν 50 έτη φυλάκισης έκαστος δεν είχαν καταλάβει τι έγινε. Στα δικαστήρια αυτά βλέπετε, υπάρχουν τρομερά θέματα σε μετάφραση και αρχικά νόμιζαν πως είχαν αθωωθεί. Μετά τους μεταφέρθηκε κάπως ότι θα δεχτούν μια ολιγόχρονη ποινή, αλλά όταν φτάσανε στο αστυνομικό τμήμα μάθανε τα πολύ δυσάρεστα νέα. Επικρατούσε χάος.
Στην άλλη υπόθεση του νεαρού με τα 142 έτη φυλάκισης έγινε το εξής. Ο διακινητής που τους μετέφερε στα νερά του Αιγαίου στα μισά του ταξιδιού τους παράτησε. Ο νεαρός τότε «έπιασε» το πηδάλιο ούτως ώστε να σωθούν και οι 31 ζωές που βρίσκονταν στη βάρκα. Έτσι όταν τους βρήκαν οι ελληνικές αρχές, τον ρώτησαν ποιος οδηγούσε το όχημα και εκείνος νομίζοντας πως θα του δώσουν παράσημο επειδή έσωσε από ναυάγιο 31 ανθρώπους, είπε πως εκείνος βρισκόταν στο πηδάλιο. Έπειτα αφού τον κακομεταχειρίστηκαν του έδωσαν αυτήν την τεράστια ποινή“.
Ποια η συνδρομή και βοήθεια του διασώστη Ιάσονα Αποστολόπουλου σε όλο αυτό το εγχείρημα;
“Η ιστορία ξεκίνησε έπειτα από μια διεθνή εκστρατεία που ξεκίνησα στο Ευρωκοινοβούλιο μέσα από μια ομάδα συμπαράστασης και από άλλους ευρωβουλευτές. Αυτή η εκστρατεία περιλάμβανε μια καμπάνια από επισκέψεις σε φυλακές, συναυλίες, παραστάσεις και άλλα. Από την αρχή ο Αποστολόπουλος ήταν μέλος αυτής της εκστρατείας, ενώ μέσα στο ντοκιμαντέρ από κάποια στιγμή και μετά γίνεται πρωταγωνιστής. Ήταν σημαντική και η δική του συμβολή“.
Τι θα θεωρούσατε ότι πρέπει να αλλάξει στην ελληνική δικαιοσύνη ούτως ώστε να λειτουργήσει με πιο εύρυθμο τρόπο;
“Αυτό που πρέπει να αλλάξει πρώτα από όλα είναι ο νόμος του 2014 που αναφέρει πως όποιος πιάσει το τιμόνι του σκάφους θεωρείται διακινητής ανεξάρτητα αν έχει αποκομίσει ή όχι χρηματικό όφελος. Οι αρχές αυτομάτως των θεωρούν διακινητή. Αυτό όπως βλέπουμε οδηγεί σε καταδίκη με εξαιρετικά βαριές ποινές που θα έπρεπε κανονικά να ασκούνται αυτές οι ποινές στους πραγματικούς διακινητές. Αυτό δένει και τα χέρια των δικαστών δυστυχώς, ακόμα και αν στη διάρκεια της δικαστικής έρευνας έβλεπαν πως αρκετοί από αυτούς είναι αθώοι. Γενικότερα πρέπει να αλλάξει και ο τρόπος αντιμετώπισης προς αυτούς τους ανθρώπους. Θα έλεγα πως τους αντιμετωπίζουν σαν «σκυλιά στο αμπέλι».
Για να γίνω πιο κατανοητός έχει γίνει μια έρευνα που αναφέρει πως ο μέσος χρόνος απολογίας είναι μόλις 3 λεπτά για τους κατηγορούμενους και ο μέσος όρος ποινών που δέχονται είναι 48 χρόνια φυλάκισης! Στην πραγματικότητα δεν εξετάζονται οι περιπτώσεις. Στις λίγες φορές που βρίσκονται καλοί δικαστές και διεξάγεται η έρευνα που πρέπει να γίνει, οι κατηγορούμενοι έχουν αθωωθεί τελικά. Όταν στην επίσκεψη μας πήγαμε στην φυλακή που κρατείται ο άνθρωπος που δέχτηκε την ποινή των 142 ετών, οι φύλακες μας μίλησαν και για τις περιπτώσεις των άλλων 2 ανθρώπων που δέχτηκαν τα 50 έτη κάθειρξης. Κάπως έτσι εντάχθηκαν και αυτή στην εκστρατεία μας. Αν δεν προέκυπτε αυτή η συνάντηση, αυτοί οι αθώοι νεαροί θα ήταν ακόμα στη φυλακή. Ήταν τυχεροί που γνωριστήκαμε, αλλά χιλιάδες ακόμα είναι άτυχοι δυστυχώς“.
Θεωρείτε πως μια πιθανή συνέχιση του πολέμου στη Λωρίδα της Γάζας θα δημιουργούσε νέο προσφυγικό ρεύμα στην Ελλάδα και θα επιφέρουν νέες άδικες ελληνικές δικαστικές αποφάσεις;
“Βεβαίως. Ήδη στην Ευρώπη έχουμε χιλιάδες Παλαιστίνιους πρόσφυγες, οι οποίοι δεν μπορούν να μείνουν πλέον στη Γάζα καθώς η περιοχή αυτή έχει καταστεί ακατοίκητη. Αυτή άλλωστε φαίνεται πως ήταν και η επιδίωξη του Νετανιάχου, να μην είχε ούτε κτήρια ούτε νοσοκομεία, αλλά μόνο λακκούβες από τις βόμβες. Θεωρώ πως θα έχουμε μεγάλα κύματα Παλαιστινίων προσφύγων λόγω του πολέμου. Θα πρέπει ως χώρα να βοηθήσουμε την ειρηνευτική διευθέτηση του παλαιστινιακού προβλήματος“.
Πώς είναι η συνύπαρξη και τα συναισθήματα ενός Ισραηλινοαμερικανού με μια Παλαιστίνια; Έχουν την ίδια ακριβώς οπτική για την ανθρωπιστική καταστροφή που συμβαίνει στη Γάζα ή ο καθένας τι αντιμετωπίζει με διαφορετική οπτική;
“Περίπου την ίδια οπτική έχουν. Υπάρχουν ομάδες στην Παλαιστίνη και στο Ισραήλ, στις οποίες οι 2 λαοί συνεργάζονται. Και οι 2 άνθρωποι οι καλεσμένοι μας συμφωνούν στην εξεύρεση ειρηνικής λύσης. Θαρρούν πως η κατάσταση πλέον έχει οδηγηθεί σε έναν φαύλο κύκλο που είναι αποτέλεσμα της κατοχής. Ακόμα και η επίθεση της Χαμάς είναι αποτέλεσμα αυτής. Συμφωνούν επομένως ότι η μόνη λύση είναι αυτή των 2 κρατών, αυτή την οποία έχει διεθνώς συμφωνηθεί αλλά διαχρονικά τις έχουν «σκίσει» κοινοβουλευτικά οι ισραηλινές ακροδεξιές κυβερνήσεις“.
Ποια η δράση και η συμβολή της Ευρώπης ως τώρα για κατάπαυση του πυρός στην εμπόλεμη ζώνη; Είναι προς την σωστή κατεύθυνση οι κινήσεις της; Ποιος ο ρόλος των Η.Π.Α.;
“Με μια λέξη θα έλεγα, δράμα. Η Ευρώπη ακολουθεί αυτολεξεί τις υποδείξεις της Αμερικανικής πολιτικής. Παρά τις παραστάσεις διαμαρτυρίας μας ακόμα η Ευρώπη δεν έχει επίσημα ζητήσει ακόμα καν κατάπαυση του πυρός. Πιο αυστηρή θέση και από του Μπάιντεν. Η εικόνα αυτή είναι τραγική και αυτοκαταστροφική. Επίσης από τον πόλεμο αυτό επηρεάζεται πιο άμεσα η Ευρώπη παρά οι Η.Π.Α. Οι Η.Π.Α. αυτή τη στιγμή πολεμάνε σε δυο πολέμους δια αντιπροσώπων. Δεν χάνουν ούτε έναν στρατιώτη ούτε στην Ουκρανία, ούτε στο Ισραήλ, γεγονός πολύ βολικό για αυτήν. Η γεωπολιτική της Αμερικής αυξάνεται, όπλα πουλάει και αν δεν είχε ο Μπάιντεν προεκλογικό αγώνα τα πράγματα ίσως θα ήταν ακόμα πιο ζοφερά. Αλλά τώρα δέχεται πιέσεις ο τωρινός πρόεδρος των Η.Π.Α. ακόμα και μέσα από το κόμμα του“.